Ay-Yıldız daha doğrusu Hilal-Yıldız sağa veya sola bakıyor da, nizami mi peki? Bizim paralarımızdaki hilal ile bir mi? Az önce arşivime baktım, 2014 yılında da Gittigidiyor denen sitede satışa çıkmış Sn.tolgaceng'in paylaştıkları. Şimdi, bir takımın, ki benim almadığım takım, satıldığını biliyorum. Bir takımın müzayedede satıldığını siz söylüyorsunuz linkiyle, bir takım da şu Gittigidiyor'da satıştaymış, bir takım da şu an satışta. Sizce 3'er adet basıldığı iddia olunan paralar için bu sirkülasyon fazla değil mi? Alan, kısa bir süre elinde tutup satıyor sanki! Öyle veya böyle, bir şekilde tahmin edilen yıldan önce bir yabancı kataloğa bu paraların girmiş olması legal oldukları anlamına gelmiyor. Parayı bastırdığınızda, öbür türlü de parayı bastırabiliyorsunuz. Benim nezdimde bu paraların bir kıymeti yok. Bu arada, bende de böyle denemeler elimde bakır ve pirinç olarak mevcut. Keşke forumdaki fotoğraflar uçmasaydı; fotoğraflarını koymuştum. Şu an fotoğraf arşivime ulaşamıyorum ancak fırsat bulduğumda, uzun bir zaman sonra olabilir, paylaşacağım. Bendeki denemeler bana satılmak istenenlerden değildi; başka kaynaklardan çok daha önceden elime geçmişti.
Bakın geçmişte ne yazmışım (
http://www.ottomancoins.com/phpBB3/viewtopic.php?f=47&t=3808&p=25097&hilit=1979#p25097 ):
Darphane'nin bastığı tek "çifte altın" örneği bu seridedir. Diğer "çifte altın", "Sakatlar Yılı" serisinden olan bir paradır ama İngiliz Darphanesi'nde basılmıştır bizimkinde değil...
1980'den sonra paralarımızdaki hilal yön değiştirmiştir. Buradaki deneme baskılardan pirinç olanda eski tarz hilal, hem yön olarak farklı hem de Osmanlı tarzında yapılmış, diğer paralar da, çıkışı daha sonra olsa bile, taşıdığı tarih itibariyle, '80 öncesinde, '80 sonrası hilal yön değişikliğine maruz kalmışlardır.
Bunların Nikel veya başka madenden denemeleri de olabilir. Benim bildiğim ve koleksiyon mevcudumdakiler, bakır deneme, pirinç deneme, normal gümüş, çifte gümüş, altın ve çifte altın ile, çifte altının çifte gümüş olarak denemesidir. Çifte altın 29 adet basılmıştır. Çifte gümüşse 77 adet. Gümüş olan, yurtiçi 819, yurtdışı 10017, altın yurtiçi 107, yurtdışı 4784 adet basılmış ve satılmıştır. Satılmayanlar her zamanki gibi imha edilmiştir. Çifte altın ve çifte gümüş yurtdışına satılmamıştır. Denemeler ise muammadır. Yakın zamanda bendeki denemelerden birine daha rastladım; mevcudumda olduğundan almadım. Gümüş ve altın olanı 2009'da, Çifte gümüş ve bakır-pirinç denemeleri 2010'da, çifte altını 2011 başında, çifte altının çifte gümüş denemesini ise geçtiğimiz Pera Mezat Müzayedesi'nde edindim.
Darphane sitesindeki kayıtlarda ufak hatalar vardır. Sitede altın ve çifte altın yurtiçi satış rakamları birleştirilmiş ve bu paralar ayrılmamıştır; yurtdışı satış belirtilmemiştir; keza gümüş ve çifte gümüş de birleştirilmiş, bu konuya değinilmemiş, satış rakamlarının bir kısmında hata yapılmıştır. Çifte gümüş dediğimiz para aslında çifte altın gibi, iki katı kalınlıkta ve ağırlıkta değildir. Çifte gümüş 34,34 gr. ağırlığındadır; oysa gümüş olan bunun yarısı olan 17,17(altın gibi) değil, 23,34 gramdır. Yani 2 kat değil, yaklaşık 1,5 kattır. Altınlar 27mm., gümüşlerse 38,61mm. çapındadır. Elbette serinin en değerlisi çifte altındır. Sonraki değerli paraysa altın olan değil, çifte gümüştür! Sebebi, tirajından kaynaklanmaktadır... Çifte altın tabirini, paranın çapı aynı kalmak kaydıyla, kalınlığı ve dolayısıyla ağırlığı, normaline göre iki misli olan altın paralar için kullanıyoruz hatıra paraların jargonunda. Başka nümismatik alanlardaki diğer çifte altınlarda farklı tanımlamalar olabilir.
Neticede, bu denemeler bir çeşni. Legal veya illegal, hilalin durumu bile, sadece yön değil, gayet rahatsızlık verici. Güzel kokular gelmeyen bu ürünü ben almıyorum. Dileyen alsın.